ที่มาของคำบูชาพระบรมศาสดา ( นะโม ตัสสะ ฯ )

​

มีเรื่องเล่าว่า ณ แดนหิมวันต์ประเทศ มีเทือกเขาชื่อว่า สาตาคิรี เป็นที่ร่มรื่น รมณียสถาน เป็นที่อยู่ของพวกยักษ์ที่เป็นภุมเทพยดา อันมีนามตามที่อยู่ว่า สาตาคิรียักษ์ มีหน้าที่เฝ้าทางเข้าหิมวันต์ ทางทิศเหนือ เป็นบริวารของท้าวเวสสุวัณ สาตาคิรียักษ์ได้มีโอกาสสดับพระสัทธรรมจากพระบรมศาสดา จนมีจิตเลื่อมใสศรัทธา เปล่งคำยกย่องบูชาด้วยคำว่า "นะโม" หมายถึง พระผู้มีพระภาค ทรงเป็นใหญ่กว่า มนุษย์ เทพยดา พราหมณ์ มาร ยักษ์ และสัตว์ทั้งปวง

กล่าวฝ่ายอสุรินทราหู เมื่อได้สดับพระเกียรติศัพท์ ของพระบรมศาสดา ก็มีจิตปรารถนาที่จะได้ฟังธรรมของพระบรมศาสดาบ้าง แต่ด้วยกายของตนใหญ่โตเท่ากับโลก จึงคิดดูแคลน พระบรมศาสดาว่า มีพระวรกายเล็กดังมด จึงอดใจรั้งรออยู่ พอนานวันเข้า พระเกียรติคุณของพระผู้มีพระภาคเจ้า ก็ยิ่งขจรขจายไปทั้งสามโลก จนทำให้อสุรินทราหูอดทนรออยู่มิได้ จึงเหาะมาในอากาศ ตั้งใจว่าจะร่ายเวทย่อกาย เพื่อเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้า ขอฟังธรรม แต่พอมาถึงที่ประทับ อสุรินทราหู กลับต้องแหงนหน้าคอตั้งบ่า เพื่อจะได้ทัศนาพระพักตร์พระบรมศาสดา พระผู้มีพระภาคจึงทรงแสดงพระสัทธรรม ชำระจิตอันหยาบกระด้าง ของอสุรินทราหู ให้มีความเลื่อมใสศรัทธา แสดงตนเป็นอุบาสกผู้ถือพระรัตนตรัยตลอดชีวิต แล้วกล่าวสรรเสริญพระบรมศาสดาว่า "ตัสสะ" แปลว่า ขอบูชา ขอนอบน้อม ขอนมัสการ

เมื่อครั้งที่ท้าวจาตุมหาราช ทั้ง ๔ ผู้ดูแลปกครองสวรรค์ชั้นแรก มีชื่อเรียกว่า ชั้น กามาวจร มีหน้าที่ปกครองดูแลประตูสวรรค์ทั้ง ๔ ทิศ พร้อมบริวาร ได้พากันเข้ามาเฝ้าพระบรมศาสดา แล้วทูลถามปัญหา พระบรมศาสดา ทรงแสดงธรรมตอบปัญหา แก่มหาราชทั้งสี่พร้อมบริวาร จนยังให้เกิดธรรมจักษุแก่มหาราชทั้งสี่ และบริวาร ท่านทั้ง ๔ นั้น จึงเปล่งคำบูชาสาธุขึ้นว่า "ภะคะวะโต" แปลว่า พระผู้มีพระภาค ทรงเป็นผู้จำแนกธรรมอันยิ่ง อย่างไม่มีใครยิ่งกว่า

"อะระหะโต" เป็นคำกล่าวสรรเสริญ ของท้าวสักกะเทวราช เจ้าสวรรค์ทั้ง ๖ ชั้น ท่านสถิตอยู่ ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ท้าวสักกะเทวราช ได้ทูลถามปัญหาแด่พระผู้มีพระภาค พระพุทธองค์ทรงตรัสปริยายธรรมและ ทรงตอบปัญหา จนทำให้ท้าวสักกะเทวราช ได้ดวงตาเห็นธรรม บรรลุเป็นพระโสดาปัตติผล จึงเปล่งอุทานคำบูชาขึ้นว่า "อะระหะโต" แปลเป็นใจความว่า อรหันต์ เป็นผู้ไกลจากกิเลส ไกลจากเครื่องข้องทั้งปวง

"สัมมาสัมพุทธัสสะ" เป็นคำกล่าวยกย่องสรรเสริญ ของท้าวมหาพรหม หลังจากได้ฟังธรรม จนบังเกิดธรรมจักษุ จึงเปล่งคำสาธุการ "สัมมาสัมพุทธัสสะ" หมายถึง ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ด้วยพระองค์เอง ทรงรู้ดี รู้จริง รู้ยิ่ง กว่าผู้รู้อื่นใด

รวมเป็นบทเดียวว่า
"นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ"

แปลโดยรวมว่า

ขอนอบน้อมแด่ พระผู้มีพระภาค อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้น

 

สาธุ ข้าพเจ้าขอนอบน้อมแด่ พระผู้มีพระภาค อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้น

อนุโมทนาค่ะ คุณ thanan

 

ผมสงสัยครับว่า

การเล่าเรื่องโดย ขึ้นต้นว่า ...มีเรื่องเล่าว่า.. เนี่ยใช้ได้หรือไม่ครับในพระพุทธศาสนา
หากใช้ได้ เรามีหลักการอย่างไรในการแยกแยะความจริงออกจากความเท็จ

มีคนบอกผมว่า บางเรื่องเป็นการเล่าเพื่อให้เกิดความศรัทธามากขึ้น
จริงอยู่ว่าเรื่องนั้นๆ อาจทำให้เรามีความศรัทธามากขึ้น แต่ในเมื่อเราต้องการจะเดินตามรอยพระพุทธองค์ ทำไมเราจึงไม่พูดแต่เรื่องจริง ผมว่าเรื่องจริงๆ ก็สามารถทำให้เราศรัทธาได้

โดยปกติผมจะชอบฟังธรรม ที่มีลักษณะ อ้างถึงบทถึงตอนที่มีอยู่ในคัมภีร์ มากกว่าครับ



ควายน้อยอยากรู้

 

ใช่ครับ....ผมเองบ้างครั้งก็ไม่รู้ว่าเป็นเรื่องจริง หรือเรื่องแต่งขึ้นกันแน่

วัวน้อยอยากรู้

 

เรื่องนี้มีมาในพระสูตร อรรถกถา เรื่องอักโกสกภารทวาชพราหมณ์
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเวฬุวัน ทรงปรารภอักโกสกภารทวาชพราหมณ์ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "อกฺโกสํ" เป็นต้น.
ความพิสดารว่า นางพราหมณีชื่อธนัญชานี ของภารทวาชพราหมณ์ ผู้พี่ชายของอักโกสกภารทวาชพราหมณ์ ได้เป็นโสดาบันแล้ว.
นางจามก็ดี ไอก็ดี พลาดก็ดี เปล่งอุทานนี้ว่า
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
วันหนึ่ง ในเวลาที่อังคาสพราหมณ์ นางพลาดแล้ว...

เท่าที่อ่านพระอรรถกถามา เห็นเรื่องนี้ที่มีบทนมัสการ ครบบท
เรื่องอื่นที่เคยอ่านไม่มี หรืออาจมีแต่ก็ยังไม่เคยอ่าน ครับ

 

จริตชอบแบบนี้ค่ะ
ชอบบทสวดบาลี พร้อมเคยท่องคำแปล กลับไม่เคยจำความหมายตามที่ท่องได้
แต่พอได้อ่านบทความนี้ ... ซาบซึ้งค่ะ
ขออนุโมทนา

 

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น...ซึ่งเป็นผู้ไกลจากกิเลส....ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง....ธรรมอันใดที่พระองค์ทรงเห็นแล้ว...ขอให้ข้าพเจ้ามีส่วนแห่งธรรมนั้นด้วยเทอญ...

 

อนุโมทนาสาธุกับบุญกุศลที่ทุกท่านกระทำแล้วด้วยเทอญ สาธุ