มีวิธีไหนบ้างที่จะให้จิตเป็นสมาธิ : พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต

คำถาม :

เวลานั่งภาวนาพุทโธจิตมักคิดสอดส่ายไปคิดเรื่องอื่นอยู่เรื่อย มีวิธีไหนบ้างที่จะให้จิตเป็นสมาธิ อ่านหนังสือเล่มหนึ่ง หลวงปู่มั่นอธิบายว่า การนั่งสมาธิภาวนานั้น ท่านให้คิดได้ แต่ให้มีสติตามรู้ พิจารณาถึงสภาพความเป็นจริง อนิจลักษณะอยู่ตลอดเวลา อยากให้ท่านพระอาจารย์อธิบาย

----------------------------------

พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต :

คือ การภาวนานี้ก็มีหลายอุบายด้วยกัน อุบายหนึ่งคือให้อยู่กับพุทโธเพียงอย่างเดียวไม่ได้คิดอะไร แต่ถ้าใจเป็นนิสัยที่ชอบคิดปรุงแต่ง ไม่สามารถอยู่กับพุทโธได้ ถ้าจะคิดก็ให้คิดมาทางไตรลักษณ์เสีย ให้คิดว่า ทุกอย่างไม่เที่ยง ทุกอย่างเป็นทุกข์ ทุกอย่างเป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวเรา ไม่ใช่ของเรา ถ้าคิดในทางปัญญาคิดไปในทางอนัตตาได้ ใจก็เข้าสู่ความสงบได้ แบบนี้ท่านเรียกว่า ปัญญาอบรมสมาธิ

ส่วนพวกที่บริกรรมพุทโธๆ นี้ ท่านใช้ สติอบรมสมาธิ คือ การเจริญพุทธานุสสติ และจะท่องบริกรรม พุทโธก็ได้ ธัมโมก็ได้ สังโฆก็ได้ บางท่านมาเล่าว่า มันสั้นไป บางท่านก็ใช้ พุทธัง สรณัง คัจฉามิ ก็ได้ แล้วแต่บางท่านก็สวดมนต์ไปก็ได้

อย่างตอนที่เราเริ่มทำใหม่ๆ เราก็นั่งสวดพระสูตรไป ประมาณสัก ๓๐-๔๐ นาทีด้วยกัน สวดไปแล้วมันก็เย็นสบาย มันไม่คิดปรุงเเต่งแล้วเราก็ดูลมหายใจต่อไป พอดูลมหายใจไม่ไปคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้ ใจก็จะสงบเข้าไปทีละขั้น เหมือนกับเปลี่ยนเกียร์รถยนต์ วู๊บไปทีละขั้น นิ่งไปสงบลดไปทีละระดับเป็นขั้นๆ ไป จนถึงอิ่มนิ่งไปในที่สุดก็เมื่อนั้น การภาวนาการทำสมาธินี้ มีหลากหลายอุบายด้วยกัน มีกรรมฐานถึง ๔๐ ชนิดด้วยกัน

ดังนั้น จริตแต่ละคนอุบายแต่ละคนนี้อาจจะไม่เหมือนกัน ผู้ปฏิบัติอาจจะต้องทดลองดูว่า อุบายแบบไหน กรรมฐานชนิดไหน วิธีใดจะเหมาะกับตน ก็ต้องลองทำดูแต่อย่าเปลี่ยนไปเปลี่ยนมา โดยที่ปัญหาไม่ได้อยู่ที่อุบายก็ได้ อาจจะอยู่ที่ไม่มีสติ ถ้าไม่มีสติแล้วต่อให้จะใช้อุบายแบบไหน วิธีไหน กรรมฐานชนิดไหนก็อาจจะไม่ได้ผล

ดังนั้น เราต้องสังเกตดูว่า เรามีสติอยู่หรือไม่ เราดึงใจให้อยู่ในปัจจุบันได้หรือไม่ คือให้อยู่กับพุทโธได้หรือไม่ ให้คิดแต่เรื่องอนิจจัง ทุกขัง อนัตตาได้หรือไม่ เช่น คิดแต่ความแก่ ความเจ็บ ความตาย ไม่ว่าจะเป็นความแก่ ความเจ็บ ความตายของเรา ของผู้อื่นก็ได้ หรือจะพิจารณาอสุภะ ดูความไม่สวยงามของร่างกายของเราก็ได้ ถ้าอยู่ในเรื่องราวเหล่านี้ ไม่ไปคิดเรื่องหาเงินหาทอง ไม่ไปคิดเรื่องหาความสุขจากรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ก็จะสงบได้ แต่ถ้าคิดปั๊บแล้วก็ไปคิดถึงเรื่องนั้นเรื่องนี้ อย่างนี้ก็อย่าไปโทษว่า เป็นกรรมฐานเป็นปัญหา ปัญหาอยู่ที่ไม่มีสติ ไม่จดจ่ออยู่กับกรรมฐานชนิดใดชนิดหนึ่ง.

ที่มา แสดงกระทู้ - มีวิธีไหนบ้างที่จะให้จิตเป็นสมาธิ : พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต • ลานธรรมจักร

 

ท่านเจ้าคุณสุชาติ พระอริยะแท้ ใครไปชลบุรี อย่าลืมแวะวัดญาณฯด้วย