ความดี ความชั่ว วัดกันจากสิ่งใดคะ

สวัสดีค่ะ ทุกท่าน

ดิฉันมีคำถามที่อยากรู้มานานแล้วค่ะ เนื่องจากตอนนี้ มีความทุกข์ที่ไม่สมหวังอยู่ และก็ตนเองเป็นคนที่ไม่คด ไม่โกงใคร เพราะอะไร จะดับลงไปได้....ควรแก้ที่ใด ในเมื่อใจคิดตลอดเวลา

หากท่านผู้รู้ท่านใด เห็นว่า ควรให้ความกระจ่าง เพื่อเป็นแนวทางได้ โปรดตอบกระทู้นี้เป็นธรรมทาน นะคะ

อนุโมทนา....สาธุ

 

ความดีมีเกณฑ์ที่ใช้วัดหลายระดับจากหยาบไปหาละเอียด
หยาบสุดคือกฎหมาย ถ้าไม่ทำผิดกฎหมายก็ถือเป็นคนดีของสังคมในระดับหนึ่ง
ถัดขึ้นมาก็จารีตประเพณี ทำสิ่งที่สังคมชื่นชมก็ถือว่าเป็นความดี
สูงขึ้นมาอีกก็คือศีล ถ้าไม่ทำผิดศีล ก็ถือว่าเป็นความดีพื้นฐานของมนุษย์
เกณฑ์สูงสุดคือธรรม ใช้ตัดสินความดีความชั่วได้ดีที่สุด ซึ่งก็หยาบไปหาละเอียดอีกเหมือนกัน
หยาบคือทำตามหลักคำสั่งสอน เช่นทาน ศีล ภาวนา ตามอย่างที่บัณฑิตผู้รู้ในกาลก่อนเช่นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสั่งสอนไว้
ละเอียดขึ้นมาก็ใช้หลักธรรม หลักวิชาก็คือทำสิ่งใดแล้วกุศลเจริญก็ควรทำ สิ่งใดทำให้อกุศลเจริญก็ควรเว้น ระดับนี้ใช้ปัญญาพิจารณาเป็นหลัก
ละเอียดขึ้นไปอีก คือดูที่ความหมองความใสของใจ ถ้าใจหมองก็แสดงว่าเป็นบาป แต่ถ้าใจใสก็เป็นบุญ ขั้นนี้ต้องทำสมาธิภาวนาจนเห็นใจของตนเองได้ เป็นภาวนามัยปัญญาจึงจะเข้าใจ
สูงขึ้นไปอีกก็เป็นระดับโลกุตรธรรมแล้ว พ้นโลก พ้นสังสารไปเลย

 

ความคิดเห็นส่วนตัวนะครับ การที่เราจะวัดได้วัดจากจิตใจของเราเองครับ เอาเป็นว่าถ้าสิ่งไหนที่เรากระทำแล้ว มันให้ความสุขแก่เรา ทั้งเบื้องต้น ท่ามกลาง และที่สุด นี่น่าจะถือได้ว่าเป็นความดีครับ ส่วนถ้ามันให้ผลกลับกันกับที่กล่าวมาข้างต้น ก็ให้ถือว่าเป็นความชั่ว ดั่งที่พระพุทธองค์เคยตรัสว่า การกระทำใดที่เราได้ทำลงไปแล้วเมื่อมานึกย้อนดูภายหลังทำให้เราเสียใจ สิ่งนั้นไม่ควรกระทำ และผมขอเป็นกำลังใจให้คุณอีกหนึ่งกำลังใจนะครับ อย่าพึ่งท้อแท้ ผมก็คนหนึ่งที่กำลังรอคอยผลของกรรมดีที่ผมได้กระทำไปอยู่ สักวันหนึ่งมันคงต้องตอบสนองกลับมาบ้างครับ ขออย่าได้ทิ้งธรรมเลยครับ รักษาให้ดี อย่าพึ่งท้อ สู้ ๆครับ

 

จะลองซื้อไม้บรรทัดดู

 

ทุกข์เกิดจากอะไร ก็ดับจากตรงนั้นแหล่ะครับ ชีวิตคนเกิดมาก็ล้วนมีทุกข์ตามมาด้วยกันทั้งนั้นแหล่ะ อยู่ที่ว่าเราจะรู้ทันทุกข์หรือไม่ อีกทั้งทุกข์มันก็มีหลายระดับ อย่างทุกข์ที่เห็นๆกันอยู่ทุกวันก็เรื่องใกล้ๆตัว เช่นขับรถในเมืองรถติด ปวดท้องจะฉี่จะอึก็ทำไม่ได้ นั่นก็ทุกข์ แต่พอถึงบ้านได้จอดรถเข้าที่วิ่งเข้าห้องน้ำก็พรวดเดียวหมดทุกข์ หิวข้าวก็ทุกข์เวลาทุกข์เพราะหิวนี่จิตมันก็พลอยนึกแต่ของกิน ไอ้นั่นก็น่ากิน ไอ้นี่ก็อยากกิน แต่ยังไปกินไม่ได้เพราะยังไม่ถึงเวลาเลิกงาน อันนี้ก็ทุกข์ พอถึงเวลาได้กินข้าวไข่เจียวร้อนๆสักจาน ความทุกข์หมด ไอ้ที่อยากๆกินพออิ่มหมดทุกข์ก็ความอยากก็หายหมดแล้ว

ทีนี้คุณก็ต้องสำรวจตัวคุณเองว่าทุกข์ของคุณมันเกิดจากอะไร ถ้าเกิดจากใจก็แก้ที่ใจ ใจมันคิด ใจมันฟุ้งซ่าน ก็หาวิธิหยุดความคิด ทดลองแบบนี้ก็ได้ ลองสังเกตุตัวเองละกัน เวลาไหนที่ใจมันทุกข์บ้าง ถ้าบอกว่าทั้งวัน ตลอดเวลาที่ตามที่สมองจะพาจิตมันล่องลอยไป ก็ลองหาวิธีหยุดคิดเข็าเว็บ youtube หาคำว่า ชินบัญชร แล้วเปิดดังๆ ตั้งใจสวดตามสัก 3 จบ แล้วลองดูสิว่า ช่วงสวดมนต์สมองมันมีเวลาคิดเรื่องอื่นมั้ย ถ้ามันไม่มีจิตก็ไม่ส่าย ไม่สร้างทุกข์ใส่ตัวเอง ก็ลองทดลองดูครับจะเห็นได้ว่าเราก็สามารถหยุดทุกข์ตัวเราเองได้ และก็ไม่มีใครสามารถหยุดทุกข์ของเราได้ นอกจากตัวเราเอง

ผมขอยกคำอาจารย์มิตซูโอะนะครับ ท่านเคยถามว่า เวลาบ้านไฟไหม้ เราจะทำอะไรก่อน ระหว่างดับไฟที่บ้าน หรือ หาสาเหตุที่ไฟไหม้ หาตัวคนเผา ก็เปรียบกับใจเราแหล่ะครับ พอรู้ว่าใจเราทุกข์ ไม่ต้องไม่คิดหาหรอกครับว่าใครทำ ทำทำไม ทำไมต้องเผาใจเรา เสียเวลาครับ ปล่อยให้ไฟเผาไหม้ใจไปเปล่าๆ สู้ตักน้ำมารดใจให้ไฟดับไปซะ เราตักเองหาน้ำเองก็ดับเองได้ครับ

ท้ายนี้ก็ขอให้เรื่องร้ายๆที่เป็นทุกข์จงหมดไปจากใจคุณด้วยตัวคุณเองนะครับ เป็นกำลังใจให้

 

วัดกันด้วย"ศีล"ครับ ...

เมื่อใดก็ตามที่เป็นเจตนาที่"ล่วงศีล" แม้จะถูกกฏหมายก็เป็นเรื่องที่ ชั่วตามหลักความจริงสากลที่มีอยู่ในธรรมชาติครับ..

 

ทุกข์เพราะไม่สมหวัง มีมาจากเหตุ 2ประการคือ ..

1. เป็นผลจากบาปเก่าที่จัดสรรค์ให้ไม่สมหวังในสิ่งที่ปรารถนา..หรือ

2. เป็นบาปใหม่ ด้วยอำนาจตัณหาราคะที่ปรารถนาในสิ่งที่ไม่ควรมีหรือได้..ครั้นไม่ได้ก็เข้าถึงทุกข์เพราะความอยากได้นั้นกลุ้มรุมให้เร่าร้อนตลอดเวลา...

ตรงนี้ลองตรองดูด้วยตนเอง เพราะคนอื่นทราบไม่ได้แน่ ดูเถิดเวลาเราไม่ปรารถนาอะไร ก็ไม่เห็นว่าจะมีทุกข์มาจากใหน เพียงเกิดนึกอยากได้อะไรขึ้นมา เห็นใหมใจนั้นร้อนรนทันที ตามมาด้วยการพูดถึง รำพันถึงสิ่งนั้น ไม่นานต่อมาก็พาตนไปเสพส้อง ติดต่อหรือซื้อหามาเพื่อเอาใจตัณหาของตน..กรรมทั้ง 3 คือกายกรรม วจีกรรมและมโนกรรมก็บริบูรณ์..แต่จะเป็นดีหรือชั่วก็ตัดสินได้ที่"เจตนา"ว่าล่วงศีลหรือไม่

 

ความโลภมีกำลังมาก = ชั่วมาก
ความโลภมีกำลังน้อย = ชัวน้อย

ความโกรธมีกำลังมาก = ชั่วมาก
ความโกรธมีกำลังน้อย = ชั่วน้อย

ความหลงมีกำลังมาก = ชั่วมาก
ความหลงมีกำลังน้อย = ชั่วน้อย

อโลภะ/ความมีน้ำใจมีกำลังมาก = ดีมาก
อโลภะ/ความมีน้ำใจมีกำลังน้อย = ดีน้อย

อโทสะ/เมตตา/กรุณามีกำลังมาก = ดีมาก
อโทสะ/เมตตา/กรุณามีกำลังน้อย = ดีน้อย

อโมหะ/ความไม่หลง/ปัญญา(ที่เป็นไปตามมรรค)มีกำลังมาก = ดีมาก
อโมหะ/ความไม่หลง/ปัญญามีกำลังน้อย = ดีน้อย

ขอให้เจริญในธรรมครับ

 

ควรจะนึกถึงความดีที่ตนมีอยู่เนืองๆ คือเป็นผู้ไม่คดโกงใครๆ เห็นความดีในตน และสมาทานที่จะทำความดีนี้ ให้ยิ่งขึ้นไป..เพราะเชื่อมั่นไม่หวั่นไหวในคำสอนของพระพุทธองค์ว่า"ทำดีได้ดีแน่ ทำชั่วได้ชั่วชัวร์"..ไม่เสียเวลาคิดถึงเรื่องที่ผ่านไปแล้วเหมือนคนฝันไป...ศรัทธาในธรรมว่า"ธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติไม่ให้ตกไปสู่โลกที่ชั่ว"....ยอมรับกับสิ่งที่เกิดแก่ตนไม่ว่าดีหรือชั่วว่าเป็นโลกธรรม 8ที่ธารณะแก่สรรพสัตว์ทุกหมู่ไม่เว้นเลย..

เราเองก็เคยสุขมาแล้วบางครั้งมิใช่หรือ ความสุขก็ไม่ยั่งยืน แม้เวลาที่ทุกข์อยู่นี้ก็ชั่วคราว ที่สุดของเวลาทุกข์คือการที่เขาหมดไป เมื่อนั้นความสุขย่อมมีโอกาสบ้าง สลับกันไปตามอำนาจแห่งเหตุปัจจัยสารพัดทั้งไกลใกล้ ..

บุคคลพึงรักษาจิตให้เป็นไปกับกุศลเนืองๆ ย่อมเป็นช่องทางให้ได้รับผลอันน่าชื่นใจและเป็นสุข...กุศลมี3 อย่างคือทาน ศีลและภาวนา สะดวกแนวใหนก็ทำแนวนั้น ถ้าจะให้ดีก็พยายามทำทั้ง3 อย่างนั่นแหละ ..

ขอให้พ้นทุกข์ไวๆครับ

 

ขอตอบสั้น ๆ ตามภาษาธรรม
คงวัดกันที่เจตนาและผลของการกระทำ
ถ้าเจตนาและทำแล้ว ทำให้เดือดร้อนน้อย ก็ชั่วน้อย หรือดีมากกว่า
ถ้าเจตนาและทำแล้ว ทำให้เดือดร้อนมาก ก็ชั่วมาก หรือดีน้อยกว่า
เดือดร้อนมากทั้งตนและคนอื่น ก็ชั่วมาก
สุขสบายมากทั้งตนและคนอื่น ก็ดีมาก
นะครับ

 

คุณธรรมาชัชวาล
คุณไม่สมหวัง แสดงว่าจิตของคุณมีตัณหาความทะเยอทะยานหยาก
เมื่อผิดหวัง ไม่สมหวัง มันก็ทุกข์ เพราะตัวตัณหามันเป็นสมุทัย ตัวเกิดทุกข์
คุณก็ดับต้นเหตุคือสมุทัยหรือดับตัณหาเสีย ก็ไม่มีทุกข์
พูดง่าย แต่การดับตัณหา ดับอุปทานนั้น...มิใช่รู้แล้วสามารถดับได้
เพราะตอนนี้ คุณน่าจะมีความโกรธ คือ ไปเที่ยวโทษการทำดี ไม่ได้ดี โทษความผิดหวังในเรื่องของการ"วัดความดีความชั่ว"
ตราบใดที่จิตคุณยังไม่มีสติแบบนี้ ไม่มีใครช่วยได้ ไม่ว่าหมอทางจิตวิทยา ไม่ว่าพระต่างๆ
เพราะจิตคุณเป็นนาย กายเป็นบ่าว
คุณต้องปฏิบัติ เข้าวัดป่า บวชชี ปฏิบัติให้ได้ถึงอนาคามีผล ทำไหวไหม
ถ้าติดทางโลก ไม่บวช ก็ติดกรรม รัก โลภ โกรธ หลงต่อไปนิรันดร์.

 

ถ้าคุณสามารถไม่ปวดขี้ได้หนึ่งเดือน คุณจะสามารถขอให้สิ่งต่างๆในโลกเป็นไปดังปรารถนาได้

ดีหรือชั่ว คิดง่ายๆว่า ถ้าเขาทำอย่างนี้กับเราเราชอบมั้ย
ฆ่าหรือทำร้ายเราเราชอบมั้ย
ลักขโมยของเราเราชอบมั้ย
ล่วงเกินคนรักคนในปกครองเราชอบมั้ย
โกหกหลอกลวงเราชอบมั้ย
แล้วเราชอบมั้ยที่จะทำตัวบ้าๆบอๆ ชอบมั้ยที่จะคุยกับคนเมา

คิดง่ายๆแบบนี้ก่อน เมื่อคิดได้แล้ว ชั่วละเอียดๆจะคิดได้ ต้องค่อยๆคิดนะ

 

โดยทั่วๆไปคนจะรอ
หรือร้องขอการบริการเทียบวัด ดี ชั่วจาก สิ่งอื่นๆที่ไม่ใช่คนนั้นๆ

มีบางส่วนจะวัดดีชั่ว ด้วยตัวเอง
บางทีเผื่อแผ่ไปวัดให้คนอื่นด้วย

มันน่าจะมีใครคิดหลักการเหมือนบัตรเติมเงิน
เช่นเราเนียะอยากจะให้สิ่งวนี่หรือคนนี่ ดีหรือเลว
เราก็โทรไปคอลเซนเต้อ

ไรงี้

 

เวิ่นเว้อไปหน่อย ขออภัย
กลไกการไม่รู้ดีชั่ว
มีการดำเนินการไม่ซับซ้อน

กลไกรู้ดีชั่ว ทำการซับซ้อนกว่า

ใช้กำลังมากกว่า เช่นต้องกำหนด
หลักว่าอะไรมากกว่าหร่อน้อยกว่า

สิ่งที่สนใจมีพิกกัดอยู่บริเวณใดในระนาบ

ถ้ามีสิ่งเปรียบเทียบ
บังเอิญว่ามันก็ไม่น่าจะระบุได้ว่าดีหรือเลว
แต่ว่าเราดันเอาไปประกบ คู่กะอีกสิ่งที่คนรับรองกันไปแล้วว่าเลว

สิ่งนั้นอาจะดูระบุดีเลวง่ายขึ้น
เพราะยืมกำลัง
ความดีเลวของวัตถุ อ้างอิง

 

รู้สึก
ดี

รู้สึกชั่ว

ถามกลไกใช้ความรู้สึก
แม่นยำหรือไม่

คนที่อยากรู้ทราบหรือไม่ว่ากำลังต้องการคำตอบ

อย่าใช้ความรู้สึก

อยากรู้มะว่าใช้ความรู้สึกดีหรือไม่ดีอย่างไร

จะทำเอง หรืออาศัยปัจจัยภายนอกดีหละ

จะทำกับเฉพาะหน้าที่ที่ต้องทำ
หรือจะลามไปทำตรงที่ไม่ต้องทำ ก็จะทำ

 

ความรู้สึก
ไม่ใช่ความรู้ตัว
ไม่ใช่ความรู้

มันเหมือนความทรงจำแหละ
เวลาหมดปัจจัยที่จะให้มันแม่น
ไม่เหลือไรเลย

และการที่เราจะกำหนดดีชั่วให้วัสดุใดๆ
ในจักวาลใดๆ

คนเราหนะ
ทำกะวัสดุเดิม
เกินวันละสามครั้งขึ้นมา
มีอาการพยาธิสภาพ
ต้องไปพัก

อย่าปล่อยไปเพ่นพ่าน

 

ผมบ้าหรือเปล่า
อยากให้บ้าหรือไม่บ้าหละ

คนอื่นกำหนดว่าบ้าไม่บ้าให้เราได้มะ

ผมรู้มะว่าผมกำลังถาม
และกำลังถามใคร

 

ความชั่ว = เป็นฝ่ายอกุศลกรรมทั้งมวล
ความชั่ว = ทำให้จิตใจเศร้าหมอง ทำให้ต้องเสวยความทุกข์หาความสงบสุขไม่ได้เลย (แม้จะกอบโกยสิ่งต่างๆได้มาก)
ความชั่ว = เป็นเหตุที่ทำให้ไหลลงสู่ที่ต่ำ คือทุคติภูมิ (เดรัจฉาน เปรต อสุรกาย และ สัตว์นรก)

ความดี = เป็นฝ่ายกุศลทั้งมวล
ความดี = ทำให้จิตใจเกิดความสว่าง โล่ง เบาสบาย ได้เสวยความสุขตามผลของกรรมดี
ความดี = ให้ผลได้ไปเกิดในสุคติภูมิ ตั้งแต่มนุษย์ เทวดา จนถึงพรหม

เจตนาเป็นตั้งต้น เป็นหลักใหญ่ของการประกอบกรรมทั้งมวล

 

ดี-ชั่ว ไม่มี. มีแต่ยังไม่รู้ เท่านั้นเอง.(บางคนถือศีล แต่ใจชั่วก็มี เรื่องแบบนี้พูดยากค่ะ)

 

วัดกันที่ศีลค่ะ ศีลทุกข้อจะครอบคลุมให้เราเกรงกลัวละอายต่อบาป แม้แต่กระทั้งศีล 5 ซึ่งเป็นศีลคู่โลก บางครั้งผู้หลักผู้ใหญ่หรือลูกหลานผู้มีอิทธิพลบางท่าน สามารถรอดพ้นจากความผิดของตนเอง ไม่ต้องรับโทษ เพราะใช้อิทธิพลทางกฏหมาย แต่ไม่สามารถรอดพ้นจากกรรมชั่วที่ตนเองก่อไว้ได้