จิตวิปลาส

คือ การดำริออกจากกามภพ

ทุกภพภูมิในวัฏะสงสารนี้ มีกามเป็นอาหารหล่อเลี้ยง ให้เกิดขึ้นตั้งอยู่ ไม่ยอมดับไป เพราะหลงยึดมั่นถือมั่นว่ามันคือสิ่งที่เราต้อง เสวยในกามเหล่านั้นที่มี

การดำริออกจากกามแปลว่า ดำริออกจากการเวียนว่ายตายเกิดในวัฏะสงสาร นั่นเองครับ

ดำริเพื่อตนเองออกจากกาม ถ้าดำริเพื่อคนอื่น ก็เพื่อให้เขาพ้นทุกข์ออกจากกามได้เหมือนที่ตนเองออกจากกามได้

 

ถามว่า ทำไมขันธ์ ๕ จึงเป็นทุกข์

 

ตอบไปแล้ว ค่อยๆทำความเข้าใจดีๆ


นี่กำลังเข้าใจว่าการกำหนดละต้องเป็นเรื่องไปวาง ไปทำ ไปแยก ถูกไหม

กำหนดละ หมายถึงกำหนดรู้ที่เหตุแห่งความติดข้อง

 

แล้วเกี่ยวอะไรกับกำหนดรู้

 

มีประเด็นเดียวที่น่าให้ความสนใจเป็นที่สุดที่หลายคนมองข้าม คือข้อที่แปด ที่ว่า เมื่อจิตหลุดพ้นก็รู้ว่าจิตหลุดพ้น ผมขอขยายความประโยคนี้แล้วกันนะครับ

เมื่อจิตหลุดพ้น คือหลุดพ้นจากข้อที่หนึ่งถึงข้อที่เจ็ด นั่นเอง
ถามว่าเมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ยังมีการมาระลึก มากำหนดรู้อะไรอีกมั้ยครับ คำตอบคือ ถ้ารู้ว่าหลุดพ้นแล้ว ก็คือพ้นแล้ว ว่ายน้ำถึงฝั่งแล้วก็ขึ้นฝั่ง ยังจะมาว่ายน้ำบนฝั่งอีกทำไม เปรียบว่านี่คือการพ้นแล้ว

ทีนี้ที่น้อยคนจะเข้าใจก็คือ เมื่อจิตพ้นแล้วจากสิ่งที่ถูกรู้รอบตัวทั้งหมด(โลก จักรวาล ภพภูมิต่างๆทั้งสามโลก (โลกอดีต โลกปัจจุบัน โลกอนาคต) )

ถามว่าจิตที่พ้นแล้วนี้ มันยังสงสัยอะไรในตนเองหรือเปล่า(อัตตาตัวตน ตัวเรา อยู่เพื่ออะไร เกิดมาทำไม ตายแล้วไปไหน) นี่ล่ะ สติปัฏฐาน ฐานสุดท้าย ฐานธรรม

เพราะคำว่าพ้น มันต้องพ้นจาก อัตตาตัวตนของตนเอง เข้าถึง ตัวตนนิพพาน หรือจิตนิพพานครับ

 

การกำหนดรู้ คือการฝึกสติปัฏฐานสี่ ไงครับ แต่จะกำหนดรู้ถูกใน ทุกขสมุยอริยสัจหรือเปล่า เป็นหรือเปล่า ถูกหรือเปล่า(ปัญญาเข้าใจไตรลักษณ์จริงหรือเปล่า) นั่นเองครับ เกิดปัญญาในการละความยึดมั่นถือมั่น หรือเปล่า(ไม่มีการกำหนดละเอง)

 

ยังไม่เปลี่ยนประเด็นสิ

ตกลง การกำหนดรู้ความว่าจิตหลง ไม่มีจิตหลง มีจริงรึเปล่า

มีในพระสูตรรึเปล่า ช่วยทำความเข้าใจด้วย

จะได้ไม่กล่าวตู่

 

งั้นถามกลับ แล้วกันครับ ถ้าสติรู้ทันตัณหาที่เกิดในอายตนะ ทัน

ถามว่า ขันธ์ห้าครบนั้น คือที่อายตนะกายใจ หรือที่ตัวสติรู้ครับ ท่านตอบได้มั้ยครับ

 

ลงกัน สอดคล้องกันกับการกำหนดโดยแยบคายรึเปล่า

 

หลวงพี่ จะดันทุรัง ทำไมครับว่า กำหนดละของหลวงพี่ คือกำหนดรู้ที่เหตุแห่งความติดข้อง

ถามว่า ตัวปัญญาที่แท้จริงนั้น คิดเอาเองได้หรือครับ หลวงพี่

 

แยบคายของหลวงพี่ มันหมายถึง ร่วมคิดร่วมกระทำ ร่วมพิจารณา

แต่สติปัฏฐาน ที่ผมกล่าวคือ แค่ รู้ทันให้ได้ตลอด แต่ต้นจนจบ เท่านั้นครับ

 

ขันธ์ ๕ ครบ แต่อุปทานขันธ์มันคลายไป

เพราะอะไร ตอบว่า สติ ปัญญา ฯลฯเป็นสังขารขันธ์

จิตที่รู้ เป็น วิญญาณขันธ์

ความไม่สุขไม่ทุกข เป็น เวทนาขันธ์

ความหมายรู้ เป็น สัญญาขันธ์

ความเบา เป็น รูปขันธ์

 

ถ้าหลวงพี่ฝึกสติดูกายเวทนาจิต อยู่ แล้ว ถ้าสติหายไปร่วมคิดร่วมปรุง เข้าไปจับ แล้ว หลวงพี่ มารู้ตัวอีกทีว่า อ้าว ผิดกิจที่ควรทำละ แล้วตั้งสติมาดูกายเวทนาจิตต่อ...อันนี้แหล่ะที่เรียกว่า รู้ตัวว่าเผลอไป หรือได้หลงไปแล้ว ครับ

ถ้าหลวงพี่ฝึกสติรู้ทันตัณหาที่เกิดมาแล้ว แล้วหลวงพี่กำหนดละ(ว่าแต่หลวงพี่กำหนดละยังไงน้อ วิธีไหนน้อ) แล้ว มันละไม่ได้ แล้วหลวงพี่ต้องกลับมาตั้งต้นรู้ทันการมีอยู่ของตัณหาใหม่อีกรอบ นี่เรียกว่า เผลอไปแล้ว หลงไปแล้ว ไงครับ


นี่แหล่ะ ความหลงว่ามีตนเองที่จะเอาตนเองไป ดับทุกข ละทุกข ล่ะครับ

 

ตอบไปแล้ว การที่หนักแน่นในภาวนารู้ว่าอะไรคือทาง อะไรมิใช่ทาง เป็นเรื่องน่าอายหรือ

ทำไมคิดว่าดันทุรังล่ะ เพราะขัดกับความคิดโยมหรือ

เพราะขัดกับพุทธพจน์หรือ

 

หลวงพี่ตอบไม่ตรงประเด็นครับ

ผมถามว่า ขันธ์ห้าที่มีครบ นั้น มีที่อายตนะกายใจ หรือมีที่ ตัวสติรู้ นั้นครับ

 

นี่คิดเอง

ลองตามอ่านโพสเก่าๆดู ว่าหมายถึง ความใส่ใจโดยความเป็นนามรูป ขันธ์ ธาตุ อายตนะ ฯลฯ

ไม่ใช่เรื่องความคิด เพราะความคิดมันบังสภาวะ ทำให้สิ่งที่เห็นไม่ใช่สิ่งที่ถูกเห็น

 

ถ้ามี สองจังหวะ ก็คงคิดถึง ..........

 

เพราะในสติปัฏฐาน ไม่มีคำว่า กำหนดรู้ในเหตุแห่งทุกข์เพื่อละวางไงครับ

มีแค่ กำหนดรู้ทุกข์ เพื่อให้เห็นเหตุแห่งทุกข์ที่แท้จริง และผลของการดับทุกข์

และทางแห่งการพ้นทุกข์ครับ

ไม่มีทางแห่งการดับทุกข์ นี่ครับ จิตนิพพานถ้าแปลว่าการดับจิต ก็แค่อุปมาอุปมัย ว่า ไม่มีตัวเรา เข้าไปเสวยในตัณหานั้น อุปทานก็ไม่เกิด

แต่คำว่าพ้นทุกข์ ไม่ได้หมายถึง ความทุกข์ทั้งหลายหายไป แต่หมายถึงไม่มีตัวเราเข้าไปเสวยกามภพ ต่างหากครับ

 

ตอบแล้ว

ขณะนั้น สติรู้อะไร

 

แล้วการกำหนดละเหตุแห่งทุกข์ของหลวงพี่ มันไม่ไช่ความคิด ตรงไหนครับ