++ แจ้งข่าว กิจกรรมการสอนสมาธิของพี่เล็ก Kananun ++

สวัสดีค่ะทุกท่าน...

เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (๐๑ กุมภาพันธ์ ๕๒)... ทีมพวกเราบางคน โดยมีอาจารย์คณานันท์เป็นผู้นำทีม... ได้ไปร่วมกันแนะนำการฝึกสมาธิ ปฏิบัติกรรมฐานให้แก่ คณะแม่ชี ครูอาจารย์ และนักเรียนซึ่งมาจากวิทยาลัยการอาชีพนครสวรรค์ โดยมี ท่านอาจารย์บัตรเชิญ ถาวรชาติ เป็นหัวหน้าโครงการนำนักเรียนมาฝึกอบรมในเรื่องกรฝึกสมาธิ และมีท่านแม่ชีประคอง สมุทรหลัง เป็นผู้ประสานงาน...

สถานที่ที่ไปฝึก คือ ที่วัดเกตุคีรี ต.กลางแดด อ.เมือง จ.นครสวรรค์...

อาจารย์คณานันท์ และพวกเราต้องเริ่มไปแนะนำกรรมฐานกันตั้งแต่เช้า... ดังนั้น ในวันเสาร์จึงไปค้างคืนที่วัดเกตุคีรีกัน ๑ คืนค่ะ...

 

พวกเราตื่นกันตั้งแต่ก่อน ตี ๔ เพื่อที่จะร่วมสวดมนต์ ทำวัตรเช้ากับคณะแม่ชี ครูอาจารย์ และ นักเรียนที่นั่น...

สวดมนต์ทำวัตรเช้าอยู่ครึ่งชั่วโมง...พอ ๐๔.๓๐ น. อาจารย์คณานันท์ จึงเริ่มต้นการสอนกรรมฐาน ซึ่งสามารถสรุปเนื้อหาคร่าวๆ ได้ดังนี้นะคะ...

ความคาดหวังของนักเรียนที่จะได้จากการฝึกสมาธิ

นักเรียนต่างตอบว่า... เพื่อทำให้มีสมาธิในการเรียนหนังสือ ในการทำข้อสอบให้ได้คะแนนดีๆ...

อ.คณานันท์ จึงเสริมในเรื่องผลของการฝึกสมาธิให้ทราบดังนี้...

๑.) ทำให้จิตมีความสงบ ให้ผู้ฝึกสามารถรับรู้ได้ถึงความสุขที่เกิดจากความสงบของจิต... สมดังคำกล่าวที่ว่า "ไม่มีอะไรจะเสมอเหมือนความสุขอันเกิดจากความสงบแล้ว"

๒.) ทำให้เกิดความรู้ เกิดญาณทัศนะ ซึ่งลึกซึ้งกว่าความรู้ทางโลก

๓.) ทำให้เกิดความสามารถเกินกว่าความสามารถทั่วๆ ไปจะทำได้... ซึ่งในช่วงนี้ อ.คณานันท์ได้เชิญให้ อ.ดอกขจร และคุณ nuttadet ขึ้นไปตัดดินสอด้วยกระดาษทิชชู่ ให้เด็กๆ ดูเป็นการเรียกน้ำย่อยก่อน...

...........................................

กลังจากนั้น อ.ได้แนำนำให้ผู้เข้าร่วมการฝึกทุกท่าน "บ่มพละ" (ฝึกกาย) ให้มีพลังกาย และเพื่อให้ทุกๆ คนตื่นตัว ไม่ง่วงเหงาหาวนอนกัน... โดยการฝึกปราณ ฝึกลมหายใจด้วยท่านั่งม้า ... ซึ่งมีวิธีปฏิบัติดังนี้ค่ะ...

ยืนแยกขาออก -> ย่อเข่า -> หายใจเข้า แล้วดึงปราณจากท้องขึ้นไปจนสุดขั้วปอด -> แล้วหายใจออก

การฝึกปราณแบบนี้เป็นการทำสมาธิแบบหนึ่งที่ดึงเอาพลังธรรมชาติเข้าไปรักษาโรคภัยไข้เจ็บในร่างกาย และดูแลรักษาร่างกายของเราให้แข็งแรง...

ตอนนี้คณะผู้ฝึกทุกคน สนุกสนานและตื่นตัวกันเต็มที่เลยค่ะ...

...................................................................

เมื่อทุกๆ คน หายง่วง ตื่นตัว พร้อมกับการฝึกสมาธิดีแล้ว... อ.คณานันท์ได้ปูพื้นความรู้ทางด้านพระพุทธศาสนาให้ทราบกันดังนี้ค่ะ...

ระดับของการตัดกิเลส

การตัดกิเลสมีด้วยกันอยู่หลายระดับ ดังนี้...

๑.) การให้ทาน -> แสดงให้เห็นถึงความมีเมตตาของผู้ให้ ซึ่งการให้ทานเป็นการสงเคราะห์กันในทางวัตถุ

๒.) การรักษาศีล ๕ -> ศีล ๕ เป็นหลักพื้นฐานเบื้องต้นของการเป็นมนุษย์ โดยการยึดหลัก "เอาใจเขามาใส่ใจเรา" ศีล เป็นเครื่องที่ทำให้มนุษย์และสัตว์ไม่เบียดเบียนกัน ไม่สร้างกรรม และไม่ก่อให้เกิดผลของกรรมต่อกัน

๓.) การทำสมาธิ -> เป็นการทำจิตให้หยุด ให้ตั้งมั่น สะอาด บริสุทธิ์ ปราศจากกิเลส และเมื่อจิตตั้งมั่นดีแล้ว ปัญญาจะเกิดตามมา...
การฝึกสมาธิ มีด้วยกัน ๒ วิธี คือ
..... ๓.๑) สมถะ - ซึ่งเป็นตัวสงบ จิตเป็นสมาธิ เป็นฌาน
..... ๓.๒) วิปัสสนา - เป็นตัวปัญญา เป็นการใช้จิตน้อมพิจารณาในธรรม ในกฎพระไตรลักษณ์ในขณะที่ทรงฌานอยู่ เพื่อไม่ให้มีอคติ มีทิฐิมานะ เพราะเมื่อไหร่ก็ตามที่จิตมีอคติ มีทิฐิมานะ เมื่อนั้นจะกลายเป็นวิปัสนึกไปทันที ซึ่งหมายถึงการตีความไปตามความพอใจของตัวเองเป็นหลัก...

 

ภาพรวมของพระพุทธศาสนา

๑.) การปฏิบัติ
การปฏิบัติแบบสมถะ...

... ซึ่งคณะที่มาเข้าฝึกใช้วิธีการกำหนดรู้อาการ คือ ยุบหนอ พองหนอ... อ.คณานันท์จึงให้กำหนดรู้อานาปานสติ กำหนดลมหายใจไว้ที่ท้อง... ให้ตามรู้อาการ หายใจเข้า - หายใจออก หายใจเข้า รู้ว่าท้องยุบ หรือท้องพอง...

การปฏิบัติแบบวิปัสสนา...

... สาเหตุที่ต้องตัดกิเลส ต้องทำสมาธิ ก็เพื่อให้สิ้นสุดแห่งทุกข์ เข้าถึงซึ่งพระนิพพาน ออกจากสังสารวัฏ

... อ.ได้สอบถามนักเรียนว่ามีใครบ้างที่ไม่เชื่อเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด ไม่เชื่อในกรรม และผลของกรรม ไม่มีนักเรียนคนไหนเลยที่ไม่เชื่อในเรื่องเหล่านี้... ซึ่งนั่นเป็นข้อดีที่ว่า อย่างน้อยทุกคนก็เป็นสัมมาทิฐิ เชื่อมั่นในคุณของพระรัตนตรัย ทำให้มีการยับยั้งชั่งใจ ดึงจิตดึงใจจะไม้ให้กระทำสิ่งไม่ดี และสร้าง หิริโอตตัปปะให้เกิดในใจ ให้มีความเกรงกลัวต่อบาป

๒.)ภาพรวมของสังสารวัฎ

ในภพภูมิที่พวกเราอาศัยกันอยู่นี้... จะมี เทวดา นางฟ้า ภุมเทวดา อากาศเทวดา รูปพรหม อรูปพรหม พระนิพพาน...
จากภพภูมิของนรกลงไป... จะมีสัตว์เดรัจฉาน เปรต อสุรกาย สัมภเวสี และสัตว์นรก

ดังนั้น "สังสารวัฎ" จึง หมายถึง การเวียนเกิดเวียนตายโดยไม่มีที่สิ้นสุด นอกจากว่าจะเห็นโทษภัยของสังสารวัฎ เห็นโทษภัยของการเวียนเกิดเวียนตายซะก่อน จึงจะออกจากสังสารวัฎนี้ได้

๓.) แนวทางในการออกจากสังสารวัฎ

มีด้วยกันดังนี้...

- ปรารถนาเป็นพุทธภูมิ ซึ่งแบ่งย่อยออกได้เป็น ๓ แบบ คือ ปัญญาธิกะ วิริยาธิกะ และ ศรัทธาธิกะ

- ปรารถนาเป็นสาวกภูมิ ซึ่งมีด้วยกัน ๔ วิสัย...

......๑. สุขวิปัสสโก - ไม่มีความสามารถพิเศษอะไร... ต้องได้อย่างน้อย ฌาน ๔ ในอานาปานสติกรมฐาน

...... ๒. เตวิชโช - วิชชา ๓ เมื่อบรรลุแล้วจะมีตาทิพย์ หูทิพย์ เห็นภพภูมิต่างๆ ได้... ต้องได้ฌาน ๔ ในกสิณกองใดกองหนึ่งซึ่งเกี่ยวข้องกับทิพจักขุญาณ เช่น กสิณไฟ กสิณน้ำ กสิณแสงสว่าง เป็นต้น

...... ๓. ฉฬภิญโญ - อภิญญา ๖ สามารถแสดงฤทธิ์ต่างๆ ได้ เช่น การเดินทะลุกำแพง... ต้องได้ฌาน ๔ ในกสิณทั้ง ๑๐ กอง

......๔. ปฏิสัมภิทาญาณ - จะมีความสามารถพิเศษเพิ่มขึ้นมาอีกดังนี้
...........๔.๑ รู้ภาษาทุกภาษา
...........๔.๒ ทรงพระไตรปิฏก
...........๔.๓ จำแนกธรมที่เข้าใจได้ยาก ให้ง่ายขึ้นได้
...........๔.๔ อธิบายธรรมที่ง่าย ให้ละเอียดพิศดารได้
...................ผู้ที่จะได้ ต้องทำอรูปฌานให้ปรากฏ

ดังนั้นในการปฏิบัติธรรม... ควรจะต้องได้ฌาน ๔ เป็นอย่างน้อยจากกรรมฐานกองใดกองหนึ่งใน ๔๐ กอง แบะกรมฐานกองที่ง่ายที่สุด และเหมาะสมที่สุดสำหรับทุกๆ คน คือ อานาปานสตินั่นเอง...

............................................................

หลังจากนั้น อ.คณานันท์ได้ให้ผู้เข้าเรียนทุกคนได้ลงมือปฏิบัติด้วยการให้ใช้ ใบไม้ หรือทิชชู่ตัดดินสอ... ซึ่งทุกๆ ท่าน สนุกสนานกันมาก... และมีนักเรียนบางคน ตัดดินสอได้ทีเดียว ๔ แท่ง...

เมื่อตัดดินสอเรียบร้อยแล้ว... อ. ได้ให้นักเรียนนำเศษดินสอเหล่านั้นมาผูกเข้ากับเส้นด้าย แล้วฝึกการใช้พลังสมาธิให้เศษดินสอนั้นเคลื่อนไหวตามที่จิตต้องการ... ไม่ว่าจะแกว่งไปทางซ้าย ทางขวา หรือหมุนวนเป็นรอบ และให้ทุกคนจับกันเป็นคู่ ใช้สมาธิร่วมกัน ด้วยการบังคับให้ดินสอหมุนไปในทิศทางเดียวกัน และในทางตรงกันข้าม...


.................................................................

เมื่อถึงเวลา ๐๖.๕๐ น. จึงปล่อยให้ผู้เข้าร่วมการฝึกไปรับประทานอาหารเช้ากัน... ในขณะที่ อ.คณานันท์ยังคงสอนอาจารย์ ๒ ท่าน ที่จะต้องไปทำธุระที่อื่นต่อ...

................................

การสอนอาจารย์ทั้ง ๒ ท่านนั้น สรุปเนื้อหาได้ดังนี้...
- กำหนดลมหายใจ ๑ ฐาน
- จับลม ๓ ฐาน
- จับลมไร้ฐาน
- อธิษฐานวสี
- แผ่เมตตาอัปมาณฌาน

 

การสอนมาเริ่มต้นอีกครั้งตอน ๐๘.๒๐ น.

โดยการที่อ.คณานันท์นำคณะแม่ชี ครูอาจารย์ และนักเรียนทั้งหมด...

- ไหว้ครู
- สมาทานพระกรรมฐาน

- แล้วจึงเริ่มเข้าสู่เนื้อหากันต่อไป...


ความสัมพันธ์ระหว่างสมาธิ - จิตใจ - ลมหายใจ

อ.แนะนำว่า

- เมื่อร่างกายกังวล เครียด ลมหายใจจะกระชั้น หอบ มีการหายใจถี่ๆ

- ในสภาวะปกติ ลมหายใจจะอยู่ที่ ๒๐ - ๓๐ ครั้ง / นาที

- เมื่อจิตเป็นสมาธิเล็กน้อย จะหายใจ ประมาณ ๑๐ - ๒๐ ครั้ง / นาที

- เมื่อจิตเป็นสมาธิระดับฌานต้นๆ จะหายใจ ประมาณ ๕ ครั้ง / นาที

- เมื่อเข้าสู่ฌาน ๓ จะหายใจเพียงแค่เม็ดถั่ว

- เมื่อเข้าสู่ฌาน ๔ ลมหายใจจะดับ จะนิ่งๆ เฉยๆ หยุดหายใจ

ในขั้นตอนนี้ หลายคนจะเกิดอาการกลัวเพราะความไม่รู้ กลัวว่าจะตาย เลยกลับมาดึงลมหายใจใหม่... ทำให้การฝึกไม่ก้าวหน้า... สิ่งที่ควรทำจริงๆ คือ การเฝ้าดูไปเรื่อยๆ...

และสิ่งสำคัญอีกประการหนึ่ง คือ การเปลี่ยนทัศนะคติ...

ให้เชื่อมั่นว่า... คนมีบารมีต่างกัน นั้น จริงๆ แล้ว คือการมี กำลังใจที่ต่างกัน ดังนั้น ถ้าเราเชื่อมั่นว่าทำได้ -> เราทำได้ -> และกำลังใจของเราเชื่อมั่นจริงๆ ว่าเราทำได้ -> บารมีจะส่งผลให้เราทำได้จริง

ดังนั้นให้ทุกคนใช้ลมหายใจเป็นตัวชี้วัดสมาธิ (เบื้องต้น) ว่าเมื่อจิตเป็นสมาธิ สมองจะทำงานน้อยลง การใช้พลังงานจะน้อยลง จึงใช้อ๊อกซิเจนน้อยลงตามไปด้วย

.........................

อานาปานสติกรรมฐาน

คือ การทรงสติให้อยู่กับลมหายใจเข้า - ลมหายใจออก

๑.) กำหนดรู้ลมหายใจเข้า - ออก ไว้ตรงท้อง ยุบหนอ - พองหนอ... แล้วจึงย้อนดูอารมณ์ใจว่า สงบไหม จิตจดจ่ออยู่กับลมเข้า - ลมออกไหม ยุบก็รู้ พองก็รู้ ลมหายใจยาวก็รู้ ลมหายใจสั้นก็รู้

๒.) จับลม ๓ ฐาน เป็นการกำหนดความรู้ตัว เพิ่มสติ ให้มีตัวรู้รอบขึ้น

๓.) จับลมไร้ฐาน... ตามดูลมตลอดทั้งสาย ให้เห็นลมไหลเข้า - ไหลออก สติไม่คลาดจากกองลมเลยตลอดทั้งสาย... สังเกตุดูความสัมพันธ์ระหว่างลมหายใจและจิตว่าเมื่อลมละเอียดขึ้น จิตจะสงบมากขึ้นไหม และเมื่อจิตสงบมากขึ้น ลมหายใจจะยิ่งสั้นลงไหม หน้าที่ของเรา คือ ตามดูรู้ลมหายใจตลอดสายนั้น

๔.) ล้างลมหยาบเพื่อเข้าถึงลมละเอียด... โดยการหายใจเข้าลึกๆ แล้วกักลมไว้... ภาวนาพุทโธ ธัมโม สังโฆ หลายๆ รอบ... แล้วจึงผ่อนลมออก...

๕.) แผ่เมตตาอัปมาณฌาน...

ให้ทุกคนน้อมนึกความสุขที่ทุกคนมี ความรัก ความชุ่มเย็น ความชื่นบาน ความอิ่มเอมใจ ความอิ่มใจ เหมือนดอกไม้ที่ได้รับน้ำค้างยามเช้า...

น้อมระลึกถึงบุญ ถึงกุศลให้เต็มหัวจิตหัวใจ ให้ดวงจิตของเราแย้มยิ้มเบิกบานจากภายในหัวใจ... ให้หัวใจของเราได้รับการเติมเต็มไปด้วยความสุข...

ปรารถนาให้ตัวเรามีความสุขทั้งยามหลับ ยามตื่น เป็นปกติของใจเรา...

ตั้งจิตปรารถนาให้ทั้ง ๓ ไตรภูมิ อีก ๑ พระนิพพานได้รับซึ่งรัศมีสีทองแสงสว่างเป็นแก้วประกายพรึกไปพร้อมๆ กับเรา... แผ่ความรัก ความเมตตาของเราให้เป็นแสงสว่างสีทองชุ่มเย็น แล้วแผ่ให้ครอบคลุมไปให้ทั่ว เหมือนคลื่นของกระแสน้ำที่แผ่ไปทั่วโดยไม่เลือกที่รัก มักที่ชัง...

แผ่ความเมตตาให้ทุกคนในประเทศไทย มีความสุข มีความรัก ความเอื้อเฟื้อต่อกัน สามัคคีซึ่งกันและกัน...

ขอให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระชนมายุยิ่งยืนนาน...

ขอให้ประเทศไทยมีสันติสุข คนไทยพ้นจากภัยพิบัติทั้งหลายทั้งมวล...

ขอให้ทั่วโลก ทั้งอนันตจักรวาล ทุกจักรวาล ทุกภพภูมิ ทุกๆ ท่านบนพระนิพพาน ลงไปถึงเบื้องล่างโดยไม่มีขอบเขต ไม่มีประมาณ มีแต่ความสุข...

มองย้อนดูดวงจิตของตัวเองว่า จิตเรายังสว่างไหม ดวงจิตที่เป็นประภัสสร เป็นดวงจิตที่มีแต่ความชุ่มเย็น มีแต่ความเมตตาที่ไม่มีขอบเขต โดยไม่มีประมาณ...

อธิษฐานกำกับวสี ว่า...

ขอให้พวกเราสามารถเข้าถึงสภาวะจิตที่เข้าถึงฌาน ๔ ซึ่งมีแต่ความสงบ มีแต่ความสุข เช่นนี้ไปทุกภพทุกชาติ ให้ดวงจิตของเราเต็มไปด้วยความปรารถนาดีต่อผู้อื่น เต็มไปด้วยคลื่นแห่งความรัก แห่งพรหมวิหาร ๔ ความชุ่มเย็น แผ่ออกไปตลอดเวลา... ขอให้พวกเราทำได้ไปทุกภพทุกชาติตราบจนกว่าจะเข้าถึงซึ่งพระนิพพาน...

เสร็จแล้วย้อนมาตั้งกำลังใจว่า เราปรารถนาให้ทุกคนเป็นคนดี เพื่อสร้างประโยชน์แก่ประเทศชาติ ให้ความรัก ความตั้งใจของเราเป็นแสงสว่างท่ามกลางจักรวาลอันมืดมิด แล้วเสวยอารมณ์แห่งความสุข ความชุ่มเย็นนี้เอาไว้ตลอดเวลา...

๖.) หลังจากนั้น อ.คณานันท์ได้นำให้ทุกคนอธิษฐานรวมบุญบารมี

๗.) อธิษฐานเข้าถึงซึ่งไตรสรณคมน์ อธิษฐานเป็นสัมมาทิฐิ เป็นการขับเคลื่อนดวงธรมของข้าพเจ้าเข้าถึงซึ่งพระนิพพาน

๘.) แผ่เมตตาซ้ำอีกครั้งหนึ่ง...

เมื่อเสร็จจากการแผ่เมตตานี้แล้ว เป็นเวลา ประมาณ ๑๐.๐๐ น. พอดี... จึงให้คณะผู้เข้ารับการฝึกสมาธิ ร่วมกันอธิษฐานจิต เขียนคำแผ่เมตตาเพื่อส่วนรวมลงในแผ่นทองคำ... เพื่อร่วมกันสร้างพระเจ้าองค์แสน...

แล้วจึงพักทานอาหาร....

......................................................

หลังจากพักทานอาหารแล้ว...

อ.ดอกขจร ได้นำคณะนักเรียนแผ่เมตตาอีกครั้งหนึ่ง...

ธร แนะนำเรื่องกสิณ ๑๐... แผ่เมตตา...

จบการแนะนำการฝึกกรรมฐานที่ วัดเกตุคีรี จ.นครสวรรค์ แต่เพียงเท่านี้ค่ะ...